آیا انگشت قطع‌شده دست قابل پیوند است؟

آیا انگشت قطع‌ شده دست دوباره قابل پیوند است؟
تیم تولید محتوای ایران نوبت
1404/10/10

بعد از قطع انگشت می‌توان آن را دوباره پیوند زد؟

بعد از قطع انگشت می‌توان آن را دوباره پیوند زد؟
قطع شدن انگشت دست یکی از آسیب‌های شدید و پراسترس است که می‌تواند زندگی فرد را از نظر جسمی، شغلی و روحی تحت‌تأثیر قرار دهد. پیوند مجدد انگشت (Replantation) یک عمل جراحی تخصصی و میکروسکوپیک است که در آن انگشت جداشده دوباره به دست متصل می‌شود. این عمل معمولاً توسط جراح دست یا جراح پلاستیک با مهارت میکروسکوپی انجام می‌شود و ممکن است چندین ساعت طول بکشد. بلافاصله بعد از چنین حادثه‌ای یکی از اولین و مهم‌ترین سؤالات این است: آیا انگشت قطع‌شده قابل پیوند مجدد است یا نه؟ پاسخ کوتاه این است: در بسیاری از موارد بله، اما نه در همهٔ شرایط. در این مقاله به‌طور کامل بررسی می‌کنیم که پیوند دوباره انگشت دست چگونه انجام می‌شود، به چه عواملی بستگی دارد، احتمال موفقیت آن چقدر است و بعد از عمل چه انتظاری باید داشت.
در مواردی که پیوند انگشت قطع‌شده دست امکان‌پذیر نباشد یا عملکرد انگشت پیوندشده به اندازه کافی بازنگردد، یکی از روش‌های تخصصی و پیشرفته جراحی دست، پیوند انگشتان پا به دست است. روشی که با تکیه بر تکنیک‌های دقیق میکروسرجری به‌ویژه برای بازسازی شست دست یا انگشت‌های کلیدی از نظر عملکردی به کار می‌رود و می‌تواند نقش مؤثری در بازگرداندن توانایی گرفتن، نوشتن و انجام فعالیت‌های روزمره داشته باشد.
افرادی که متقاضی پیوند انگشتان پا به دست در آبادان هستند باید بدانند که این جراحی نیازمند ارزیابی جامع بیمار، بررسی سلامت عروق پا و دست و همچنین مهارت بالای جراح در جراحی‌های ترمیمی و پلاستیک است. امروزه با پیشرفت تجهیزات میکروسکوپی و فعالیت تیم‌های فوق‌تخصصی این امکان برای بیمارانی که کاندید مناسبی محسوب می‌شوند فراهم شده است تا از این روش به‌عنوان جایگزینی مؤثر برای از دست رفتن دائمی عملکرد انگشت بهره‌مند شوند.

شرایط لازم برای موفقیت پیوند انگشت دست

زمان انجام پیوند: هرچه پیوند زودتر (ترجیحاً زیر ۶ ساعت) انجام شود، آسیب بافتی کمتر و شانس موفقیت بیشتر است.
نگهداری صحیح انگشت قطع‌شده: نگهداری انگشت در گاز مرطوب داخل کیسه و روی یخ (بدون تماس مستقیم) برای زنده ماندن بافت ضروری است.
نوع بریدگی یا آسیب: بریدگی‌های تمیز بیشترین شانس پیوند را دارند. در حالی‌که له‌شدگی شدید احتمال موفقیت را کاهش می‌دهد.
سلامت عمومی بیمار: نداشتن بیماری‌های عروقی و دیابت کنترل‌نشده و مصرف نکردن سیگار نقش مهمی در ترمیم رگ‌ها دارد.
قابل ترمیم بودن رگ‌ها و اعصاب: امکان اتصال شریان‌ها و وریدها و اعصاب برای خون‌رسانی و بازگشت حس ضروری است.
مهارت تیم جراحی و امکانات مرکز: انجام جراحی توسط فوق‌تخصص دست با تجهیزات میکروسکوپی تأثیر مستقیم بر نتیجه دارد.
سن بیمار: کودکان معمولاً ترمیم عصبی بهتری دارند. اما پیوند در بزرگسالان نیز در شرایط مناسب موفق است.
مراقبت‌های بعد از عمل: ثابت نگه داشتن دست و مصرف داروها و فیزیوتراپی منظم برای حفظ پیوند حیاتی است.

چه زمانی برای پیوند انگشت فرصت داریم؟

برای پیوند انگشت بهترین فرصت در ۶ ساعت اول پس از قطع شدن است. زیرا در این بازه زمانی بافت‌ها هنوز زنده‌اند و شانس موفقیت عمل بالاترین مقدار را دارد. اگر انگشت قطع‌شده به‌درستی نگهداری شود (پیچیده در گاز مرطوب، داخل کیسه تمیز و قرارگرفته روی یخ بدون تماس مستقیم) این فرصت می‌تواند تا ۱۲ ساعت و در برخی موارد بسیار خاص و انتخابی با نظر تیم فوق تخصصی امکان پیوند در بازه طولانی‌تر نیز بررسی می‌شود. با این حال هرچه زمان بیشتری بگذرد، خطر مرگ بافت‌ها بیشتر شده و احتمال موفقیت پیوند به‌طور چشمگیری کاهش پیدا می‌کند به‌طوری‌که پس از گذشت زمان طولانی معمولاً امکان پیوند وجود نخواهد داشت.

نگهداری درست انگشت قطع‌شده چگونه است؟

نگهداری درست انگشت قطع‌شده چگونه است؟
نگهداری صحیح انگشت قطع‌شده نقش بسیار مهمی در افزایش شانس پیوند موفق دارد. مراحل درست نگهداری در ادامه آمده است:

شست‌وشوی اولیه ملایم (در صورت آلودگی)

اگر انگشت آلوده است، فقط با سرم یا آب تمیز به‌آرامی شسته شود. از مالش یا استفاده از الکل و بتادین خودداری کنید.

پیچیدن در گاز استریل مرطوب

انگشت را در گاز استریل که کمی مرطوب است بپیچید تا از خشک شدن بافت‌ها جلوگیری شود.

قرار دادن داخل کیسه تمیز و دربسته

انگشت پیچیده‌شده را داخل یک کیسه پلاستیکی تمیز بگذارید و درِ آن را محکم ببندید.

سرد نگه داشتن بدون تماس مستقیم با یخ

کیسه را داخل ظرف حاوی یخ قرار دهید تا دمای آن پایین بماند اما انگشت نباید مستقیماً با یخ یا آب تماس داشته باشد.

انتقال سریع به مرکز درمانی مجهز

هرچه سریع‌تر بیمار و انگشت قطع‌شده را به بیمارستان دارای امکانات جراحی دست منتقل کنید.

کدام انگشت‌ها شانس پیوند بیشتری دارند؟

انگشت‌هایی با شانس پیوند بالاتر

شَست دست: بیشترین شانس و بالاترین اولویت پیوند را دارد، چون نقش اصلی در گرفتن و نوشتن و انجام کارهای ظریف دست را بر عهده دارد و حتی در شرایط سخت هم تلاش برای پیوند آن انجام می‌شود.
انگشت اشاره: به‌دلیل نقش مهم در دقت حرکات دست و اندازه مناسب رگ‌ها معمولاً شانس پیوند خوبی دارد.
انگشت میانی: در ایجاد قدرت دست مؤثر است و اگر آسیب خیلی شدید نباشد، نتایج پیوند آن معمولاً رضایت‌بخش است.
قطع هم‌زمان چند انگشت: وقتی چند انگشت با هم قطع می‌شوند اهمیت عملکردی دست بیشتر می‌شود و احتمال انجام پیوند و موفقیت آن افزایش می‌یابد.

انگشت‌هایی با شانس کمتر ولی قابل پیوند

انگشت حلقه: رگ‌های ظریف‌تری دارد و نقش عملکردی آن کمتر از شست و اشاره است اما در شرایط مناسب قابل پیوند است.
انگشت کوچک (کوچک‌ترین انگشت): به‌دلیل اندازه کوچک‌تر و رگ‌های نازک شانس پیوند کمی پایین‌تر است ولی در کودکان یا بریدگی تمیز نتایج خوبی هم دیده می‌شود.

پیوند انگشت برای چه کسانی مناسب است؟

پیوند انگشت برای چه کسانی مناسب است؟
پیوند انگشت دست برای همه افراد مناسب نیست و تصمیم‌گیری بر اساس شرایط بیمار، نوع آسیب و زمان مراجعه انجام می‌شود. پیوند انگشت برای افراد زیر مناسب‌تر است:
مراجعه سریع به بیمارستان: رسیدن در ۶ ساعت اول (یا تا ۱۲–۲۴ ساعت با نگهداری صحیح) شانس موفقیت را افزایش می‌دهد.
قطع‌شدگی تمیز: بریدگی‌های صاف آسیب کمتری به رگ‌ها و اعصاب وارد می‌کنند و ترمیم آسان‌تر است.
وضعیت عروقی مناسب: نداشتن دیابت کنترل‌نشده یا بیماری‌های شدید عروقی اهمیت زیادی دارد.
غیرسیگاری بودن: مصرف کم یا عدم مصرف سیگار خطر شکست پیوند را کاهش می‌دهد.
کودکان و نوجوانان: به دلیل قدرت ترمیم بالاتر نتایج بهتری دارند.
از دست رفتن انگشت‌های مهم (به‌ویژه شست): پیوند این انگشت‌ها از نظر عملکردی اولویت دارد.
سلامت عمومی خوب: توانایی تحمل جراحی طولانی و رعایت مراقبت‌های بعد از عمل ضروری است.

عمل پیوند انگشت چگونه انجام می‌شود؟

ارزیابی اولیه بیمار و انگشت: ابتدا بررسی می‌شود که پیوند از نظر زمان و نوع آسیب و سلامت بافت‌ها امکان‌پذیر است یا نه.
بیهوشی یا بی‌حسی دست: برای جلوگیری از درد و امکان انجام جراحی طولانی و از بیهوشی عمومی یا بی‌حسی منطقه‌ای استفاده می‌شود.
ثابت‌کردن استخوان‌ها: استخوان‌های انگشت با پین یا سیم فلزی در جای درست قرار می‌گیرند تا پایه پیوند محکم شود.
ترمیم تاندون‌ها: تاندون‌های خم‌کننده و بازکننده دوخته می‌شوند تا حرکت انگشت در آینده امکان‌پذیر باشد.
وصل‌کردن رگ‌های خونی: با میکروسکوپ، حداقل یک شریان و یک یا دو ورید به هم وصل می‌شوند تا خون‌رسانی برقرار شود.
ترمیم اعصاب: اعصاب انگشت به هم متصل می‌شوند تا حس به‌مرور زمان به انگشت بازگردد.
بستن پوست و بافت نرم: پوست ترمیم می‌شود و در صورت نیاز از پیوند پوست استفاده می‌گردد.
پانسمان و ثابت‌سازی دست: انگشت پانسمان و دست آتل‌بندی می‌شود تا از حرکت ناگهانی جلوگیری شود.
مراقبت بعد از عمل: جریان خون، رنگ و دمای انگشت مرتب کنترل می‌شود تا از موفقیت پیوند اطمینان حاصل گردد.

درصد موفقیت پیوند انگشت چقدر است؟

موفقیت کلی: حدود ۷۰ تا ۹۰ درصد در مراکز مجهز و تخصصی.
بریدگی تمیز: شانس بالا، حدود ۸۵ تا ۹۵٪
له‌شدگی شدید: شانس کمتر، حدود ۵۰ تا ۷۰٪ یا کمتر.
پیوند شست دست: موفقیت بالا، حدود ۸۰ تا ۹۵٪
انگشت‌های حلقه و کوچک: موفقیت متوسط، حدود ۶۰ تا ۸۰٪
زمان مراجعه: بهترین نتیجه در ۶ ساعت اول، بعد از آن شانس کاهش می‌یابد.
شرایط بیمار: کودکان شانس بالاتر، سیگار و بیماری‌های زمینه‌ای شانس را کم می‌کند.
درصد موفقیت پیوند انگشت بسته به نوع آسیب، سن بیمار و شرایط جراحی متفاوت است و تنها پس از معاینه دقیق می‌توان آن را برآورد کرد.

عوارض احتمالی بعد از پیوند انگشت

اختلال در خون‌رسانی و لخته شدن رگ‌ها: مهم‌ترین عارضه که می‌تواند باعث شکست پیوند شود و نیاز به پیگیری فوری دارد.
تورم، کبودی و درد: شایع و معمولاً موقتی است و با درمان کاهش می‌یابد.
عفونت محل جراحی: با مراقبت نامناسب یا ضعف ایمنی رخ می‌دهد و نیاز به درمان دارد.
کاهش یا تأخیر در بازگشت حس: معمولاً تدریجی است و ممکن است کامل برنگردد.
محدودیت حرکت و خشکی انگشت: در صورت انجام ندادن فیزیوتراپی تشدید می‌شود.
ضعف قدرت و بدشکلی ظاهری انگشت: ممکن است باقی بماند، اما اغلب عملکرد قابل قبول حفظ می‌شود.
عوارض احتمالی بعد از پیوند انگشت

اقدامات فوری بعد از قطع شدن انگشت

کنترل خونریزی دست آسیب‌دیده: دست را بالا نگه دارید و با گاز یا پارچه تمیز فشار مستقیم وارد کنید. از بستن محکم و طولانی‌مدت خودداری کنید.
پیدا کردن انگشت قطع‌شده: اگر امکان دارد انگشت را سریع و با احتیاط پیدا کنید و از آسیب بیشتر به آن جلوگیری کنید.
شست‌وشوی ملایم انگشت: فقط در صورت آلودگی، با سرم یا آب تمیز به‌آرامی بشویید. از کشیدن، فشار دادن یا ضدعفونی‌کننده‌های قوی استفاده نکنید.
بسته‌بندی صحیح انگشت قطع‌شده: انگشت را در گاز استریل کمی مرطوب بپیچید، داخل کیسه تمیز و دربسته قرار دهید.
سرد نگه داشتن بدون تماس مستقیم با یخ: کیسه حاوی انگشت را داخل ظرف یخ یا آب سرد بگذارید. انگشت نباید مستقیم با یخ تماس داشته باشد.
مراجعه فوری به بیمارستان مجهز: سریعاً به مرکز دارای فوق‌تخصص جراحی دست و میکروسرجری مراجعه کنید. زمان طلایی معمولاً ۶ ساعت اول است.

اگر پیوند ممکن نباشد چه باید کرد؟

اگر پیوند انگشت امکان‌پذیر نباشد، درمان بر حفظ عملکرد دست و سازگاری بیمار متمرکز می‌شود. گزینه‌ها به‌صورت موارد زیر:
ترمیم اصولی زخم: بستن صحیح پوست و استخوان برای جلوگیری از عفونت و آماده‌سازی دست برای استفاده روزمره.
جراحی بازسازی دست: استفاده از پیوند پوست یا فلپ برای بهبود ظاهر و کارایی ناحیه آسیب‌دیده.
پروتز انگشت: پروتزهای ظاهری برای زیبایی و پروتزهای عملکردی برای کمک به گرفتن اجسام.
فیزیوتراپی و کاردرمانی: تقویت انگشتان باقی‌مانده و افزایش تطابق دست با شرایط جدید.
حمایت روانی: کمک به پذیرش تغییرات ظاهری و عملکردی به‌ویژه در کودکان یا آسیب‌های شدید.
وقتی پیوند ممکن نیست با ترکیب ترمیم جراحی، توان‌بخشی و در صورت نیاز پروتز می‌توان عملکرد قابل قبولی برای دست ایجاد کرد.

نکته آخر

قطع شدن انگشت دست اگرچه یک اتفاق ناگهانی و پراسترس است اما در بسیاری از موارد پایان راه نیست. با اقدام سریع، نگهداری صحیح انگشت و مراجعه به مرکز درمانی مجهز و انجام جراحی توسط تیم فوق‌تخصصی امکان پیوند موفق انگشت و بازگشت قابل‌قبول عملکرد آن وجود دارد. عواملی مانند زمان مراجعه، نوع آسیب و سلامت عمومی بیمار و مهارت جراح نقش تعیین‌کننده‌ای در نتیجه نهایی دارند. حتی در شرایطی که پیوند ممکن نباشد نیز با روش‌های ترمیمی، بازسازی دست، پروتز و توان‌بخشی تخصصی می‌توان تا حد زیادی کیفیت زندگی و کارایی دست را حفظ کرد. مطالب این مقاله جنبه آموزشی داشته و جایگزین معاینه و نظر تخصصی پزشک نمی‌باشد.
در چنین آسیب حساسی انتخاب پزشک و مرکز درمانی نقش تعیین‌کننده‌ای در نتیجه نهایی دارد. بهره‌گیری از دانش روز، تجهیزات پیشرفته و تجربه جراحی بالا می‌تواند تفاوت میان حفظ یا از دست رفتن عملکرد انگشت را رقم بزند. کلینیک دکتر غلامحسین حیات‌اله بهترین جراح پلاستیک و زیبایی در خوزستان با تکیه بر تجربه تخصصی و رویکرد علمی آماده ارائه ارزیابی دقیق و تصمیم‌گیری آگاهانه و بهترین روش درمانی برای بیماران دچار آسیب‌های دست و انگشت است. برای مشاوره و اطلاعات بیشتر از طریق دکمه دریافت نوبت نوبت خود را به صورت آنلاین رزرو کنید و یا با شماره 06153223982 تماس بگیرید.

ampinnacleorthocentre.com
verywellhealth.com

بازگشت حس معمولاً تدریجی است و ممکن است کامل نباشد. میزان ترمیم اعصاب و شرایط فردی بیمار نقش تعیین‌کننده دارند.

دوره نقاهت اولیه چند هفته است، اما بازیابی عملکرد کامل ممکن است چند ماه تا یک سال زمان ببرد.

بله، فیزیوتراپی یکی از ارکان اصلی بازگشت حرکت و جلوگیری از خشکی مفصل است.

در بسیاری از موارد، به دلیل قدرت ترمیم بالاتر کودکان نتایج بهتری نسبت به بزرگسالان دارند.

لیست نظرات

مهدی رستمی

من به خاطر تصادف موتور انگشت اشاره‌ام آسیب دید و خیلی استرس داشتم که دیگه مثل قبل نشه. ولی خداروشکر همه چی بخیر گذشت و الان انگشتم خیلی خوب شده.

علی مرادی

من خودم تجربه جراحی دست داشتم و می‌دونم کار خیلی تخصصیه. تو این مقاله خیلی خوب توضیح داده بودید که پیوند فقط بخیه زدن نیست و چقدر کار ظریفی داره. به نظرم برای کسی که دچار این حادثه میشه خوندنش خیلی واجبه.

مجید کریمی

یکی از آشناهای ما انگشت شستش قطع شد و دکترا گفتن شست مهم‌ترین انگشته. بعد از خوندن این مطلب متوجه شدم چرا شست اولویت بالاتری داره و تصمیم پزشکا منطقی بوده.

امیرحسین جلالی

من کارگر صنعتی‌ام و این جور حوادث اطرافم زیاد دیدم. چیزی که خیلی به چشمم اومد این بود که چقدر سیگار کشیدن می‌تونه روی موفقیت عمل تأثیر منفی بذاره که قبلاً اصلاً بهش فکر نکرده بودم.


دکتر حیات اله | بهترین جراح پلاستیک و زیبایی در آبادان و خوزستان