آیا تزریق بوتاکس برای کاهش درد میگرن موثر است؟

بوتاکس (سم بوتولینوم نوع A) دارویی است که عملکرد انتقال‌دهنده عصبی استیل‌کولین را با تاثیر بر پایانه‌های عصبی مهار می‌کند. تاثیری که باعث کاهش انقباض ماهیچه‌ها یا انتقال برخی سیگنال‌های عصبی می‌شود ابتدا در درمان مشکلات عضلانی و زیبایی کاربرد داشت اما کاربرد آن در درمان میگرن نیز گسترش یافته است. درمان میگرن با بوتاکس معمولاً شامل تزریق مقدار کم از این ماده در نواحی مشخص سر و گردن است (در کل حدود ۳۰ تا ۴۰ نقطه کوچک با دوز کلی ۱۵۵ واحد). درمان غالباً هر سه ماه یکبار تکرار می‌شود. روش تزریق معمولاً کمتر از ۲۰ دقیقه زمان می‌برد و بیمار پس از آن می‌تواند به فعالیت‌های عادی خود بازگردد. مهم‌ترین تاثیرات بوتاکس شامل موارد زیر است:
مهار انتقال درد عصبی: بوتاکس با کاهش ترشح انتقال‌دهنده‌های درد (مثل CGRP و سابستنس P) از پایانه‌های عصبی، ارسال پیام درد به مغز را کم می‌کند و شدت سردرد را پایین می‌آورد.
کاهش فرآیندهای التهابی: این دارو جلوی آزاد شدن مواد التهابی اطراف اعصاب سر و گردن را می‌گیرد و با کاهش التهاب، فشار و گشادشدگی عروق باعث کاهش درد میگرنی می‌شود.
شل‌کردن عضلات تحریک‌کننده: بوتاکس با شل‌کردن عضلات نواحی سر و گردن فشار مکانیکی روی اعصاب را کم می‌کند و محرک‌های مطرح در بروز حملات میگرنی را کاهش می‌دهد.
اثر موضعی و کم‌عارضه: تزریق بوتاکس فقط روی محل‌های تزریق اثر می‌گذارد و با هدف قرار دادن اعصاب دردزا عوارض سیستمیک کمتری نسبت به داروهای خوراکی دارد.
با توجه به سازوکار علمی بوتاکس در کاهش درد میگرن تزریق بوتاکس در خوزستان نیز زیر نظر پزشکان مجرب و با رعایت اصول درمانی انجام می‌شود. از آنجا که تاثیر بوتاکس موضعی است و معمولاً عوارض سیستمیک کمی دارد بیماران می‌توانند با اطمینان بیشتری این درمان را انتخاب کنند و شاهد کاهش شدت و تعداد حملات میگرنی باشند، به شرطی که تزریق زیر نظر متخصص صورت بگیرد تا بهترین نتایج با کمترین عوارض حاصل شود.

خیر، بوتاکس فقط در درمان میگرن مزمن اثربخشی بالایی دارد و برای انواع دیگر سردردهای میگرنی مناسب یا موثر نیست.
اثربخشی محدود به میگرن مزمن: مطالعات نشان داده‌اند بوتاکس فقط در بیماران با میگرن مزمن (یعنی سردرد حداقل ۱۵ روز در ماه همراه با ۸ روز یا بیشتر حملات میگرنی) باعث کاهش تعداد و شدت حملات می‌شود.
میگرن‌های اپیزودیک: در کسانی که کمتر از ۱۵ روز سردرد در ماه دارند (میگرن اپیزودیک) بوتاکس اثربخشی معناداری ندارد و پزشکان توصیه به استفاده نمی‌کنند.
سایر انواع سردرد: برای سردردهای تنشی، سردرد خوشه‌ای یا سردردهای غیرمیگرنی شواهد علمی درباره اثربخشی بوتاکس وجود ندارد و کاربرد آن توصیه نمی‌شود.
انتخاب درمان: تصمیم به استفاده از بوتاکس باید بر اساس نوع و شدت سردرد و توصیه متخصص مغز و اعصاب انجام شود. استفاده نابجا ممکن است بی‌اثر باشد و هزینه بیمار را افزایش دهد.

تزریق بوتاکس به عنوان درمان میگرن تنها برای گروه خاصی از بیماران توصیه علمی دارد. مشخصات کاندیداهای مناسب عبارتند از:

مبتلا به میگرن مزمن

افرادی که حداقل ۱۵ روز سردرد در ماه دارند (از این تعداد حداقل ۸ روز با ویژگی‌های میگرنی) و سایر درمان‌های دارویی برایشان کافی یا قابل تحمل نبوده است.

عدم پاسخ یا ناسازگاری با داروهای پیشگیرانه

بیمارانی که داروهای پیشگیرانه (مثل پروپرانولول، آمی‌تریپتیلین، توپیرامات و…) یا درمان‌های رایج دیگر را امتحان کرده‌اند اما یا به آن‌ها پاسخ کافی نداده‌اند یا دچار عوارض جانبی جدی شده‌اند.

نیاز به کاهش مصرف داروهای خوراکی

افرادی که به دلایل پزشکی یا ترجیح شخصی قصد دارند مصرف داروهای خوراکی خود را کاهش دهند و دنبال راه‌حل کم‌عارضه‌تر هستند.

ممنوعیت یا محدودیت مصرف داروهای خوراکی

بیمارانی که به دلایل خاص (مثل بیماری زمینه‌ای قلبی، بارداری با تایید پزشک یا حساسیت دارویی) نمی‌توانند داروهای رایج میگرن را استفاده کنند.

سالم بودن سیستم عصبی و عمومی

بوتاکس برای افرادی که اختلالات عصبی یا عضلانی فعال، عفونت یا مشکلات جدی پزشکی ندارند توصیه می‌شود تا احتمال عوارض پایین باشد.

کاهش تعداد روزهای میگرنی: بوتاکس می‌تواند روزهای سردرد میگرنی در ماه را به‌طور چشمگیر (اغلب ۵ تا ۹ روز کمتر) کاهش دهد.
کاهش شدت حملات: حملات میگرنی معمولا بعد از تزریق بوتاکس خفیف‌تر و کوتاه‌تر می‌شود و تحمل‌پذیری آن‌ها برای بیمار راحت‌تر است.
کاهش وابستگی به داروهای خوراکی: کاهش تعداد و شدت حملات باعث می‌شود نیاز بدن به مصرف مسکن‌ها و داروهای قوی ضدمیگرن کاهش یابد.
عوارض جانبی اندک: بوتاکس معمولا عوارض سیستمیک کمی دارد. اغلب عوارض آن به محل تزریق محدود می‌شود و نسبت به داروهای خوراکی کم‌خطرتر است.
بهبود کیفیت زندگی: با کنترل بهتر میگرن، کیفیت خواب، راندمان کاری و روابط اجتماعی بیمار بهبود پیدا می‌کند و نگرانی از حملات ناگهانی کاهش می‌یابد.

مهم‌ترین و شایع‌ترین عوارض عبارتند از:
درد یا سوزش محل تزریق: بسیاری از بیماران در ساعات اولیه پس از تزریق کمی درد یا سوزش و ناراحتی خفیف در محل سوزن را تجربه می‌کنند.
تورم یا کبودی: تورم و کبودی خفیف اطراف محل تزریق به خصوص در افراد با پوست حساس رایج است و معمولاً ظرف چند روز برطرف می‌شود.
سردرد موقت: در برخی بیماران یک یا دو روز اول بعد از تزریق سردرد خفیف رخ می‌دهد که اغلب گذراست.
ضعف یا بی‌حسی عضلات: افتادگی یا ضعف گذرای عضلات اطراف پیشانی، ابرو یا پلک در درصد کمی از بیماران ممکن است ایجاد شود و معمولاً طی چند هفته برطرف می‌شود.
احساس سنگینی پیشانی یا ابرو: برخی بیماران احساس سنگینی یا کاهش تحرک پیشانی یا ابروها دارند که اکثراً خفیف و موقتی است.
عفونت بسیار نادر: عفونت موضعی یا التهاب محل تزریق بسیار نادر است ولی باید مراقبت‌های ابتدایی بهداشتی رعایت شود.
این عوارض معمولاً کوتاه‌مدت هستند و به‌ندرت جدی می‌شوند.

در مجموع تزریق بوتاکس یکی از درمان‌های نوین و مؤثر برای بیماران مبتلا به میگرن مزمن است که با کاهش تعداد و شدت حملات میگرنی، بهبود کیفیت زندگی و کاهش وابستگی به داروهای خوراکی همراه می‌شود. این روش معمولاً عوارض موضعی و کوتاه‌مدتی دارد و برای بیمارانی که به درمان‌های معمول پاسخ کافی نداده‌اند یا دچار عوارض جانبی شده‌اند گزینه مناسبی محسوب می‌شود.
در نهایت دکتر غلامحسین حیات‌اله بهترین جراح پلاستیک و زیبایی در خوزستان تاکید می‌کند که تزریق بوتاکس برای بیماران مبتلا به میگرن مزمن می‌تواند زندگی آنها را متحول کند و کیفیت زندگی‌ روزمره‌شان را بهبود دهد. البته انتخاب این درمان باید بر پایه بررسی دقیق هر فرد، مشاوره تخصصی و توجه کامل به سوابق پزشکی و نوع سردرد انجام شود. تیم درمانی ما با بهره‌گیری از تجربه و دانش روز تلاش می‌کند بهترین نتیجه با کمترین عوارض حاصل شود. برای مشاوره و اطلاعات بیشتر از طریق دکمه دریافت نوبت نوبت خود را به صورت آنلاین رزرو کنید و یا با شماره 06153223982 تماس بگیرید.

منابع
aheadacheaustralia.org.au
hopkinsmedicine.org
migrainecanada.org